Trauma's en de gevolgen daarvan ...

Veel mensen maken in hun leven allerlei trauma's door.

10 à 18 % ontwikkelt als gevolg daarvan PTSS (Post Traumatish Stress Syndroom). Hoe zwaarder het trauma, hoe meer kans op de ontwikkeling ervan. Van alle traumatische gebeurtenissen (als getuige bvb, als slachtoffer van een ongeval, bij bedreiging, aanval, molestatie, oorlog, kindermisbruik en verkrachting) is de kans op de ontwikkeling van trauma en PTSS het grootst bij de slachtoffers van kindermisbruik en verkrachting.

De gevolgen ervan zijn allerlei klachten: zoals minder goed kunnen functioneren binnen allerlei relaties zoals met collega's op het werk, met je kinderen en familie, relatieproblemen, problemen met jezelf, enz...

Trauma's zijn schokkende gebeurtenissen: ze veroorzaken pijn. Niemand heeft graag pijn, en je wil daar dus van weg; soms is de pijn ook te groot, je kan die dan niet aan. Zo ook zullen bepaalde emoties en gevoelens negatief aanvoelen, en we gaan die wegduwen, of in de doofpot stoppen. Onze hersenen zullen dat in sommige omstandigheden zelfs automatisch wegstoppen als zelfbescherming, om op die manier niet die hulpeloosheid en onmacht te voelen. Het beleven van hulpeloosheid en onmacht is immers het centrale kenmerk van een traumatische situatie.

Niet iedereen ontwikkelt een PTSS. Tijdens de eerste drie maanden na het trauma, kan je een acute stress-stoornis (ASS) ontwikkelen. Je hebt dan ook wel klachten maar die zijn nog niet chronisch. Je hebt ook tijd nodig om het trauma te verwerken.

ASS is de voorbode van PTSS. Als het verwerken van het trauma niet lukt binnen een bepaalde periode (die periode is bepaald op drie maanden) spreken we van PTSS. De stress-stoornis is dan van acuut naar chronisch geëvolueerd (acuut wil zeggen: snel en hevig; chronisch betekent slepend, het wordt iets van lange duur). Je blijft als het ware hangen in het verwerkingsproces.

Trauma kan diepe sporen nalaten zowel in je persoonlijkheid als je in je gevoel voor basisveiligheid, je vertrouwens kan geschokt zijn zowel in je eigen kunnen en zijn als in anderen.

Risicoverhogende factoren voor de ontwikkelingen van PTSS en andere acute stressstoornissen zijn:

• je leeftijd op het ogenblik van de traumatizering
  • je bent kwetsbaarder als je jong bent. Bepaalde errvaringen in je kindertijd kunnen zwaar doorwegen (misbruik, pesten, verlies van je ouders, scheiding van je ouders, verwaarlozing, ...). Verwerken loopt dan moeilijker omdat je op die leeftijd veel niet begrijpt en niet kan plaatsen. Je hebt minder hulpbronnen. Je gaat dan je toevlucht nemen tot allerlei overlevingsstrategieën.
  • je bent ook kwetsbaarder op hogere leeftijd
• voorafgaande belastende ervaringen: bvb een ongunstige kindertijd, oorlogservaringen, ...
• voorafgaande psychische stoornissen
• als je minder beschermingsfactoren hebt (lagere sociale klasse, lagere intelligentie, ..)

Er zijn ook risicoverlagende factoren:

• spiritueel of religieus geörienteerd zijn
• gezond zelfbewustzijn
• een job hebben
• sterke familiale en sociale ondersteuning (gedeelde smart is halve smart: het meest effectief is een "arm" om je schouder voelen)
• de gewoonte hebben om gevoelens uit te drukken
• positieve omgang met vroegere trauma's
• géén vroegere trauma's

Heel wat trauma's kunnen we zelf verwerken (de tijger ontwaakt): we beschikken namelijk over een spontaan healingmechanisme. Dat healingmechanisme kan echter door verschillende oorzaken belemmerd worden, zodat het trauma (voor een stuk) meester wordt over je leven en dikwijls ook over je relatieleven.

Trauma's kunnen de kwaliteit van onze relaties vernietigen en seksuele ervaringen verstoren.

Hoe kan je zo'n trauma verwerken? Verwerken is zich bewust worden van en ook de pijn voelen, van wat je overkomen is. Je kan je daarbij laten helpen.

Als psychotraumatoloog, kan ik je professioneel begeleiden en dit vanuit verschillende therapeutische benaderingen: cognitief gedragstherapeutisch, hypnotherapeutisch en/of lichaamsgericht. Ik werk daarbij vanuit een integratieve trauma-benadering. Wanneer zinvol kan ook EMDR toegepast worden. EMDR is een geschikte, kortdurende therapie voor het verwerken van trauma's.