Hoe komt het dat sommige kinderen onveilig gehecht zijn?

Zoals reeds vermeldis de sensitiviteit van opvoeders belangrijk voor de ontwikkeling van de veilige gehechtheid. Sensitieve ouders kunnen door de ogen van het kind kijken, merken diens signalen en behoeften op, kunnen deze juist interpreteren en daarop adequaat inspelen.

Bij baby's gaat het vooral om tegemoet komen aan de behoefte aan troost en bescherming, het kind ervaart alzo een 'veilige thuishaven'.

De beste voorspeller van de vier gehechtheidstijlen, is de natuur van de gehechtheidstijl die de ouders als volwassenen hebben:

 

 

Naarmate de kinderen ouder worden , wordt het bovendien belangrijk om tegemoet te komen aan hun behoefte om de wereld en andere sociale relaties te verkennen. Ouders en opvoeders bieden deze kinderen een veilige basis van waaruit ze die wereld kunnen exploreren. Minder sensitieve ouders hebben meer kans op onveilig gehechte kinderen. Ook de genetische bagage kan een (eerder geringe) rol spelen, evenals andere omgevingsfactoren. Bepaalde kindstoornissen kunnen het risico op onveilige gehechtheid doen toenemen.

Ook andere opvoedingsfactoren spelen een rol.

De invloed van de school en leerkrachten op de verdere ontwikkeling van die gehechtheid.

Naast het gezin is ook de school een belangrijke context voor de verdere ontwikkeling van kinderen. Hier is de interpersoonlijke relatie met de leerkracht van belang.

Er zijn vanzelfsprekend belangrijke verschillen tussen ouder-kind relaties, en kind-leerkracht relaties bvb op vlak van emotionele investering, duurzaamheid, enz. Toch vertoont het relationeel gedrag van kinderen tgo hun leerkrachten gelijkenissen met het gedrag dat zij meestal tgo hun primaire gehechtheidsfiguren laten zien.

Kleuters hebben de neiging om contact te zoeken met de leerkracht als ze pijn hebben, ziek zijn, alleen achter blijven, of bang en onzeker zijn. Leerkrachten kunnen dus ook voldoen aan de behoefte van het kind aan veiligheid en contact, en kunnen dus dienen als veilige haven en veilige basis voor het kind.

Ook hier tgo de leerkracht kan je de vier hechtingsstijlen herkennen. Een negatieve, en vooral conflictvolle relatie met de leerkracht blijkt een risicofactor te zijn voor de verdere schoolse en psychosoicale ontwikkeling van kinderen. Agressief gedrag en conflict in de relatie met de leerkracht zullen elkaar wederzijds versterken: kinderen die agressiever zijn, lopen meer risico op conflict in de relatie met de leerkracht en dat conflict verergert op zijn beurt de mate van agressief gedrag.

Anderzijds zal een nabije relatie met de leerkracht de schoolse en psychosociale ontwikkeling van kinderen bevorderen. Een warme, ondersteunende relatie heeft een beschermende functie voor kinderen met bepaalde risico's. Kinderen die onveiliger zijn gehecht aan de moeder, lopen enkel risico voor een minder hechte band met de leerkracht, wanneer de leerkracht weinig emotioneel ondersteunend gedrag toont. Indien de leerkracht wel emotioneel ondersteunend is, valt dit negatieve effect weg.

Dit bevestigt de stelling van Bowlby dat de ontwikkeling van een kind "turns at each and every stage of the journey on an interaction between the organism as it has developed up to the moment and the environment in which it finds itself".

 

Vorig artikel: gehechtheid bij kinderen, lees verder ...

Volgend artikel: gehechtheid bij volwassenen, lees verder ...